| 02-09-2019 | Een extra onderwijsassistent. Iedere leerkracht een iPad. Of zelfs: konijnen op het schoolplein. Leerkrachten op basisscholen hebben het extra geld om de werkdruk te verlagen op verschillende manieren ingezet. En met succes, blijkt uit onderzoek onder schoolbestuurders. Zij stellen dat de werkdruk hierdoor is afgenomen.
Twee jaar terug protesteerden circa 60 duizend leerkrachten op het Malieveld voor hogere salarissen en lagere werkdruk in het basisonderwijs. Met succes, want het kabinet kwam met geld over de brug. Om de werkdruk te bestrijden hadden scholen daardoor het afgelopen schooljaar 237 miljoen euro te besteden – 155 euro per leerling. Dit bedrag loopt de komende jaren nog op. .
Leraren mochten zelf bepalen hoe ze het geld op hun school wilden uitgeven. ‘Het mooie is dat de teams echt hebben gekeken wat zij nodig hebben’, zegt voorzitter Rinda den Besten van de PO-raad, de organisatie van basisschoolbesturen. ‘Veel scholen kiezen voor een extra gymdocent, een onderwijsassistent of betere ict, maar we zien ook heel andere dingen: een masseur ter ontspanning, yogalessen tussen de middag of een ingehuurde pleinwacht zodat de leraren zelf pauze hebben.’
Dat werkt, blijkt nu uit een onderzoek dat DUO Onderwijsonderzoek & Advies uitvoerde in opdracht van de PO-raad. Bijna 90 procent van de 300 deelnemende schoolbestuurders stelt dat de werkdruk door de maatregelen is afgenomen. Een op de twintig bestuurders zag geen effect. Uit eerder onderzoek was al gebleken dat ook leerkrachten positief zijn over de inzet van werkdrukgelden.
Werkplezier
Ook leerkracht Jan van de Ven, die de afgelopen jaren met actiegroep PO in Actie streed voor meer geld om de werkdruk in het basisonderwijs aan te pakken, heeft de indruk dat de maatregelen effect hebben. ‘De succesfactor is dat de lerarenteams aan zet waren. Daar hebben wij ons altijd hard voor gemaakt. Er wordt nu veel meer over werkdruk gesproken op scholen. Dit is echt anders dan dat een bestuurder zegt: ik heb een nieuwe vakdocent aangesteld.’
Volgens Suzanne de Koning van SBO De Werf draait het allemaal om autonomie. Haar team besteedde het werkdrukgeld vorig jaar aan konijnen, kippen en een keuken. ‘Ik wilde niet naar de knelpunten kijken, maar naar wat ons plezier geeft’, zegt ze. ‘Mijn doel was werkpleziervergroting.’ Dat doel is bereikt, stelt ze.
Niet alle scholen zijn erin geslaagd de plannen volledig uit te voeren, blijkt uit het onderzoek. Een op de acht ondervraagde bestuurders stelt dat niet lukte om extra vacatures op te vullen die uit de plannen voortkwamen. Dit heeft onder meer te maken met het steeds nijpender wordende lerarentekort. ‘Dat is echt een probleem’, zegt Van de Ven. ‘We zijn in een soort Catch-22 terechtgekomen.’
Fopsigaar
Directeur Gerard van Vliet van basisschool Jeroen in Den Haag plaatst nog een andere kanttekening. Zijn school moet – net als veel andere scholen in grote steden – flink bezuinigen omdat het geld voor achterstandsleerlingen sinds kort anders wordt verdeeld. ‘Het gaat bij ons om ruim 2 ton’, zegt hij. ‘Na zo’n bezuiniging voelt die 25 duizend euro voor werkdrukverlaging toch een beetje als een fopsigaar.’
In het nieuwe schooljaar besteden de meeste scholen de werkdrukgelden aan leerkrachten, vakleerkrachten en onderwijsassistenten, blijkt uit het onderzoek. Ook zijn er teams die het geld besteden aan meer of betere ict, een conciërge of een eventmanager die schoolreizen en feesten organiseert zodat de leerkrachten daar niet voor hoeven op te draaien.